Saturday, December 26, 2015

khi tình yêu như một tiếng thở dài

thơ
phạm ngũ yên











Sân vườn nhà, chờ một ngọn gió đông
Thổi buốt lòng anh những ngày hoang phế
Chiếc áo anh mua giữa mùa hôn lễ
Lem luốt chiều nay vạt gió xuân thì

Em yêu đời nhưng mắt vẫn hồ nghi
Giọt nắng đuổi theo những ngày rát mặt
Ngậm giữa đôi môi tiếng cười rất thật
Bài hát chưa buồn nghe đã bâng khuâng…

Gởi về em chuyện một dòng sông
Trôi hết đêm thiêng để về với biển
Lỡ mang phù sa nhuốm đầy tai tiếng
Chảy hết về em giấc ngủ thẹn thùng

Em dấu đời như dấu một yêu thương
Sau những hân hoan những ngày rệu rã
Em tìm anh- một bờ vai để ngã
Một bàn tay đêm chải tóc ngoan hiển…

Mình không còn ngày để nói tiếng yêu riêng
Một tuần lể có bảy ngày hối hả
Bên tai nhau có những điều… dù rất quen lại lạ…
… những tiếng thầm nối lại những lời câm!!!

Trái tim già rung động suốt nhiều năm  
(Chẳng một đêm hay một ngày lơ đãng)
Chuyện Chức Nữ Ngưu Lang ở trên trời bãng lãng
Là tàn tro trong cỗ tích … lâu rồi.

Cứ tưởng chừng hạnh phúc chẳng mòn hơi
Vẫn đuổi nhau theo những ngày bão gió
Như sợi nắng trót rơi vào đám cỏ
Tình yêu buồn theo nhánh biển rưng rưng

Mình chỉ là kẻ lạ với người dưng
Sao cứ nghĩ về nhau như họ hàng quen thuộc?
Vẫn biết nước mắt chảy xuôi không bao giờ chảy ngược
Như hai lần không tắm một dòng sông…

Nhưng tháng giêng rồi mà rét vẫn long cong
Gõ vào tim anh những nhịp buồn ngây ngất
Nếu hạnh phúc luôn xanh giữa cuộc đời thường nhật
Thì xin đừng nói mãi chuyện…  chờ nhau!

Thì xin đừng nhắc lại những lời đau
Mọc xốn xang giữa cuộc đời kinh hãi…
Vừa mới hôm qua và những ngày sau mãi
Khi tình yêu như một tiếng thở dài…

Cuối tháng 12 2015
PNY
 

 

 
 

Monday, December 14, 2015

trái sầu rơi rụng

thư viết từ đường heatherglen
Phạm Ngũ Yên

(tặng Võ Như Lăng, bạn tôi…
và riêng tặng cô Nguyễn Minh Mẫn, phu nhân thầy Nguyễn Mão)

 

1.
Lần đầu tiên tôi nhận ra chính mình trong lá thơ của nàng viết. Những ngày đông đầy mưa, chỉ có tôi và nàng trong chiếc quán quen thuộc. Ngụm cà phê nóng làm nàng suýt xoa. Chiếc bàn mica mát lạnh hai chỗ ngồi và khung trời tạnh khô màu tro như được vẽ bằng mực tàu pha loảng.
Những lời trong thư của nàng mang một giá trị của một cời than còn nóng, thắp cháy những đoạn đường xưa, nơi thành phố buồn lạnh như sông chảy qua đời heo hút.

Khi tôi nhớ về nàng, là tôi muốn nhớ về một màu đời chưa từng nhuốm những giông bão. Tôi từng có một lần ra đi để không bao giờ trở về Ðà Lạt. Những góc phố ướt mưa vẫn nằm im không trăn trở. Tôi nhớ đến con đường Ðào Duy Từ chạy ngang qua nhà nàng, mùa này sững sốt tiếng chuông. Những tam cấp mòn mõi dưới bước chân người, nối liền một bến xe đò huyên náo và lúc nào cũng kêu gọi những bước chân giang hồ. Lúc nào cũng vậy, khi nhìn thấy một cơn mưa ngang qua một bến xe đò là lòng tôi thôi thúc một chuyến đi. Không biết đi đâu. Chỉ muốn trèo lên ngồi ở băng ghế, nhìn xuống những vạt cỏ, những cột mốc lùi lại phía sau, lòng thấy vô cùng hạnh phúc. Tôi không biết nơi chặng dừng chân phía trước có bao nhiêu niềm vui hay nỗi buồn đón đợi, và trái tim sẽ ủ được bao nhiêu hương sắc của đời?
Những ngày như vậy, tôi nhớ vô cùng tiếng cười trong veo của nàng. Như một giọt mực xanh rụng xuống lòng giấy trắng. Nàng không yêu tôi nhiều như tôi tưởng. Nhưng tôi vẫn nghe đau trong lòng ngực một bếp lửa mùa đông. Nàng tồn tại trong trái tim non yếu của tôi như một đóa hoa tồn tại bên đời. Ðôi khi tôi thấy nàng là một nửa tìm kiếm của tôi, đôi khi nàng không là cái gì hết. Tình yêu của nàng dành cho tôi sao giống như mây trời. Ðâu có ai giữ được mây trời và cũng không ai bắt một trái tim mãi rung lên những bồi hồi son sắt?
Ðôi lúc tiếng cười của nàng như một chiếc lá khô rơi xuống mặt đường tỉnh lặng. Và nỗi buồn chạy đuổi theo từng tiếng chân mưa lướt thướt ngoài kia.

Có lúc nào đó tôi sẽ xa nàng. Như một điều tự nhiên. Từ khi tôi quen nàng, những mầm mống của tan vỡ đang thành hình. Tôi không thể hiểu được trong tâm hồn đơn sơ của nàng có bao nhiêu chỗ để dành cho tôi. Có bao nhiêu chỗ để dành cho người khác. Ðã có một thời tôi chết đuối trong tiếng cười nàng. Trong khi sự mâu thuẩn về một tình yêu té vào đời nhau tê điếng.
2.
Một đêm tôi trở về từ căn phòng làm việc trong đơn vị. Những ngày kề cận với cái Tết Việt Nam. Tháng giêng rét mướt những đóa dã quỳ bên vệ đường. Tôi đi qua chiếc quán cà phê của tôi và nàng đã từng có thời ngồi với nhau. Nàng gọi tên đó là “quán tình nhân”. Chiếc quán khuya có màu đèn thoi thóp trên những bàn gỗ hai chỗ ngồi. Bó cẫm cúc trắng cắm trong bình sứ như tạ lỗi với đêm dài. Ðà Lạt chìm đắm trong màn đêm và tiếng gió làm kêu những tấm bạt che trước quán. Nghe như những tiếng tẫm quất trên da thịt. Đêm lạnh làm sao và đường phố đang ràn rụa hơi thở mùa xuân. Ðường phố đó đang nói với tôi rằng sự cô đơn luôn là một cứu cánh của đời sống. Gió ùa về làm thao thức từng chiếc lá vừa rụng ban chiều. Ai đó đã treo bên dưới hiên quán những giỏ lan có màu giống như màu son của nàng. Màu của xuân thì và lẵng lơ mướt rược.
Làm sao để tôi phơi lòng của tôi trên những cành xanh mà không đụng tới giông bão. Mùa đông đến rồi mùa đông đi. Ðể lại mùi hoa sứ nhẹ nhàng ngoài vườn. Và điếu thuốc trên tay đang cháy hết cuộc đời của nó. Con dốc mù mịt tiếp nối nhà thờ Con Gà bên này đường, bên kia là chũng viện Nazareth. Tiếng mưa quen như một bài hát cũ... (người từ trăm năm về qua sông rộng…)
Một thời, tôi nghe nàng đã có một người con trai khác. Ðêm Ðàlạt nghèn nghẹn tiếng máy xe và những cụm khói đàng sau ống bô. Như tiếng khóc xa rời một tình yêu.
Tết năm đó tôi không về Vũng Tàu. Mẹ tôi vẫn chờ tôi như đã từng chờ tôi ngày thơ ấu, tôi mê chơi không chịu về. Ðêm giao thừa trống hoác một giấc mơ. Nồi bánh chưng mẹ tôi nấu dưới bếp nghe xôn xao một lời chim ngủ. Vai bà đã yếu mòn nhiều hơn vì gió mùa hốc hác thổi qua. Vì những chờ đợi đứa con trai giang hồ không chịu nhớ nhà. Có quan trọng gì đâu, khi biển lúc nào cũng xanh nhưng tình yêu giữa tôi và nàng đã từng như sóng nổi. Trong trái tim nàng không có chỗ cho đứa con trai lúc nào cũng lạc quan trú ngụ. Tôi đi qua một mùa rét tháng giêng. Trái thông khô rớt ngỡ ngàng trên vai. Bầu trời đêm không một vì sao. Hơi thở mùa xuân suồng sã rung lên tuổi thơ tôi, như năm nào tôi vào đời vẫn vậy.

Khi không còn yêu nhau, nàng đòi tôi trả lại cho nàng những lá thư viết từ những ngày xa xưa… (lúc năm tháng gom mùa xuân cháy bùng trên môi hai người) Nàng có thói quen viết xuống lòng giấy những dòng chữ ham hố, không chừa một chỗ trống. Màu mực tím giống như màu áo len của nàng nhòe nhoẹt đời tôi. Cho đến bây giờ, những lá thư đó đầy chật trong ba lô làm một thứ hành trang thiên lý. Nếu đốt tất cả, chúng có khả năng làm sôi một ấm nước.
Tháng hai rụng hai bên bờ hồ những hoa đào như trái tim rĩ máu...

3.
Thành phố Florida của bạn tôi vùa đón nhận cơn gió xoáy tệ hại nhất từ mười năm qua. Ước tính sơ khởi khoảng hàng trăm căn nhà bị hư hại và có 14 người chết. Nhiều căn khác bị đào xới đến tận móng, trong khi bàn ghế và vật dụng bay tứ tung. Sức gió mạnh đến nổi nhà thờ Lady Lake Church Of God có từ 31 năm nay, có khả năng chịu đựng những cơn gió mạnh tới 150 dặm một giờ cũng bị thổi sập. Khi giáo dân đến an ủi Linh Mục Larry Lynn, thì ông nói: “Nó chỉ là một tòa nhà. Dân chúng mới thật sự Nhà Thờ. Chúng ta lại sẽ khôi phục mạnh mẽ và lớn lao hơn”.
Có nhiều điều lạ lùng trong đời sống của chúng ta. Là khi tai nạn, đau khổ chúng ta mới nghĩ đến Thượng Ðế. Rồi sau đó bình an trở lại, ta quên Ngài.

Tôi đã từng ghé thăm Orlando, thành phố có nhiều tai ương từ vài năm trở lại đây. Người bạn thân từ thời đi học tại Vũng Tàu là Võ Như Lăng đang định cư tại Florida. Năm 1993 anh rời VN theo chương trình HO.
Anh là đứa con trai Huế lưu lạc vào Nam. Ba của anh từng là Chỉ Huy Trưởng  Trung tâm Huấn Luyện Cảnh Sát trú đóng tại Vũng Tàu. Anh theo ông về sống và học tại đây. Ngôi trường và thành phố biển đã chắt chiu anh từ những ngày thơ ấu. Giống như tôi. Và cả hai đều không hứng thú học hành và thường để lòng tương tư một tà áo. (may mắn mà Lăng thi đậu Tú Tài và đi lính, làm việc tại một thành phố biển khác là Đà Nẳng- trong khi tôi trồi lên hụp xuống trên bản thành tích của trường. Những bạn học cùng trường lớp ngày xưa chỉ có tôi là thất bại…) Chưa một lần Lăng trở về VN để nghe trong lòng cái rét cuối năm như bây giờ. Nhưng biển vẫn còn những vạt nắng trong lòng anh như ngày chưa đi xuống cuộc đời.
Những đứa con trai của thành phố thơ mộng ngày nào, vừa nát ngứu trong lòng những trái xuân chín. Nhưng vẫn còn may, một bếp lửa giao thừa.

Ðêm rét mướt những vòng bánh xe, khi Lăng chở tôi về nhà của anh. Có Hạnh (vợ Lăng) đang ngồi trước bàn máy may hay làm một cái gì đó, không rõ. Chúng tôi vừa tham dự một chiều thơ nhạc được tổ chức tại nhà của Bùi Trần Tuấn, (có vợ chồng nhạc sĩ Châu Ðình An của Ðêm Chôn Dầu Vượt Biển- Châu Đình An đang là đại gia, làm chủ 5, 6 tiệm nail và chôn tiền chớ không còn chôn dầu như ngày trước. Có vợ chồng nhà văn Ðào Quang Vinh. Có mọi tài hoa và mọi gương mặt bề thế của Orlando. Có những ca sĩ đang lên và không … chịu xuống cũng như không cần che dấu nhan sắc lộng lẫy của mình dưới màu đèn. Họ hát và thả vào đêm từ thanh quản của mình những tiếng chim bay qua một thiên tai sầu mộng. Họ tượng trưng cho cuộc đời trù phú niềm vui không từng chạm đến nỗi buồn…)
Đêm đó, tôi nằm mơ. Tôi thấy tôi bay trong giấc mơ vườn nhà Lăng. Những trái dâu chín đỏ màu môi con gái. Ngày xưa... ngày xưa...

Ngày đó tôi và Lăng đi về chung đường với nhau một đôi lần. Cả hai chúng tôi cùng yêu say đắm hai người con gái học chung lớp mà không dám bày tỏ. Thời gian trôi theo những tà áo mỏng như tơ trời. Theo chiếc nón lá che nghiêng những buổi trưa về học. Ðường phố lặng yên trong khi hai hàng cây không biết nói, giống như chúng tôi. Rồi những tờ lịch lớn khôn rụng xuống cho một tình yêu quyết liệt. Để rồi cuối cùng cả hai nhận ra một bài học không tròn trịa chép giữa trang đời.
Những bài học cay đắng không ngọt ngào giống như bài thơ mà tôi đã làm (nghĩa là mộng mơ và sương khói). Cho nên một lúc nào đó các cô gái bỏ trường bỏ lớp đi lấy chồng. Ðể lại tôi và Lăng ngẩn ngơ nhìn theo tiếng cười dạo ấy...

Tất cả đều vắng xa. Tôi không biết Lăng đang nghĩ gì, nhưng trong lòng tôi vẫn rực rỡ một màu hoa rụng xuống. Một phòng lớp bâng khuâng rã rời những cánh phượng.
Những mối tình học trò không kịp lớn khôn. Những người con gái mang tấm lòng đơn sơ như tờ giấy chưa kịp kẻ dòng, trắng tinh không có bụi bậm làm hoen ố. Còn chúng tôi vào đời không kịp trang bị cho mình một lý tưởng. Hoặc có kịp thì cũng không có là bao. Cổng trường khép lại từ một mùa xuân. Bàn ghế, chỗ ngồi quen không trì kéo được bước chân giang hồ. Tiếng mưa buồn như ai khóc.
4.
Những ngày rụng xuống như mưa tháng hai. Những con chim sẽ sáng nay vừa cùng nàng bay mất. Tôi vừa nhận được một điện thư báo tin một người bạn- một người thầy của trường Trung Học Vũng Tàu vừa qua đời.

Cách đây 3 năm, tôi về Cali, nhân dịp dự Ðại Hội Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại. Thời kỳ này tôi đang thất nghiệp và đã ăn đến đồng bạc cuối cùng của Sở Thất Nghiệp dành cho tôi. Tôi thu xếp 4 ngày để đi Westminster và định bụng sau đó về Austin tìm kiếm việc làm trở lại.
Buổi sáng trước khi ra phi trường John Wayne, tôi được Thầy Nguyễn Mão chở đi loanh quanh một vòng Bolsa và mua một vài món đồ kỹ niệm. Tôi không học với Thầy. Lúc Thầy về trường là lúc tôi đi lính. Nhưng nghe tiếng Thầy hào hoa từ những người bạn Ca Li nói lại. Chúng tôi ngồi uống cà phê ở Starbuck’s, phía bên kia, mơ hồ là công viên “Người Việt Tị Nạn”. Tôi hỏi Thầy Mão tại sao công viên lại có tên như vậy, Thầy trả lời: “Vì người VN ở quanh đây khá đông và thường ra đây đi bộ ngày cuối tuần”.
Buổi sáng đầu tuần vắng vẻ người qua lại trên công viên. Ly cà phê mau nguội vì gió lạnh. Rét mướt làm run rẩy môi miệng. Bên kia đường những luống hoa vừa được vun xới và tiếng chim kêu buồn bã dưới cây đỗ tùng. Mùi cỏ vừa mới cắt xông lên mủi. Có những ngăn đời chật hẹp không đủ chỗ để chứa đựng một hòn sõi nhưng sao nghe lòng nặng một trí nhớ. Khi người ta không biết suồng sã với tình yêu, thì tình yêu tự nó sẽ bay mất. Ai đó đã nói như vậy? Những vòng bánh xe mỗi ngày có làm hao mòn sên xích, trong khi mái tóc thơ ngây che kín trán ưu phiền.

Mùa này đang có gió xuân mơn man trên những cành sứ đường lên Dinh Ông Thượng. Những trái bàng già rụng vội từ một mùa thi? Chúng tôi rời quán đứng lên. Thầy không để tôi tính tiền và nói “Ðể dịp khác”. Trên đường ra phi trường trưa hôm đó những cây cọ lùi lại sau lưng. Những cây cọ trẻ trung mang nét đặc thù Cali, nhưng lòng tôi già nua quá đổi.

Tôi không nghĩ tôi sẽ không còn dịp để chia xẻ với Thầy Mão một ly cà phê Starbuck’s. Tôi cũng không nghĩ cuộc đời ngắn hạn và vô thường đến nổi tôi và Thầy chia tay nhau thực sự.
Đôi lúc mọi người nắm tay vượt qua những bể dâu. Nhưng cũng đôi lúc chúng ta không thể đi trọn hết con đường dương gian mà lặng lẽ dừng lại. Giống như một tình yêu ngậm ngùi, sự nằm xuống của Thầy sẽ để lại trong lòng những bè bạn và học trò cũ một dấu ấn. Vì ngày còn sống Thầy Mão đại diện cho sự yêu đời, sự nồng nhiệt. Thầy luôn vui và đòi hỏi những bạn hữu và những học trò cũ của Thầy phải dấn thân. Quyển Kỷ Yếu Trung Học Vũng Tàu được Thầy thực hiện và hoàn thành cách đây nhiều năm là một bằng chứng. Dù có nhiều bàn tay góp lại để làm nên một kết quả, nhưng không một ai phủ nhận công của Thầy Mão bỏ ra rất nhiều. Từ chuyện vận động tài chánh để in ấn, đến việc thu thập tài liệu, chọn lựa bài vở và sau cùng layout. Khi đón nhận quyển Kỹ Yếu trong tay, người ta dễ dàng nhận ra những tâm huyết của Thầy trong đó.“Không còn kịp nửa đâu”. Tôi nghĩ như vậy. Và nghe những đường gân máu trở trăn trong đôi bàn tay xanh yếu của mình. Sẽ không còn lần nào khác để trả lại cho Thầy một ly cà phê, khi tôi về Cali. Những cây đổ tùng bên công viên hôm nào lá sẽ xô nhau ngã. Nếu nỗi buồn biết trở mình như ngọn nến để cho đời một hơi ấm thì sự nằm xuống của Thầy Mão- trong một nghĩa nào đó- đã thắp lại trong lòng những người thân, những bạn bè một hơi ấm nồng hậu.Những năm tháng mù sương dội xuống cái bóng của Thầy vừa nằm lại bên đường. Thành phố Cali mùa này vừa chia tay một người con của biển.

PNY
Tháng 2 năm 2007

Saturday, December 12, 2015

chào em tháng chạp

thơ
phạm ngũ yên


 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 





 
Tháng 11 vừa mới ngày hôm qua
Hôm nay nắm tay tháng 12 giá lạnh
những con đường mưa như trút nước từ trời
những bờ môi tái xanh tái xám…
Anh đứng chờ em
Dưới chân đèn ảm đạm.

Không thấy em má hồng ra sao
Vì em ngồi trong xe kín mít
Tháng chạp này anh biết vì sao
Hai người yêu nhau tại sao cần bếp lửa?

Em đi qua những ngày bình yên,
những ngôi nhà kín cửa
Một thành phố có bao điều trăn trở
Có những cửa hàng tấp nập chiều nay…

Em trở về sau những vòng quay
Chiếc gạt nước xua đi những điều thơ dại
Những vì sao trả cho đêm về mãi mãi
Những tiếng cười cũng trả lại cho anh

Nhưng sáng này vừa nghe bản tin nhanh
Tại San Bernardino 14 người vừa mất
17 người bị thương
Trong trung tâm vun trồng người khuyết tật

Mùa đông qua rồi và cái lạnh sẽ tan đi
Nhưng cái ác sẽ không bao giờ đứng lại
Em có nhận ra từ cuộc đời thất bại
Chuyện trái tim buồn và hạnh phúc cháy sau lưng?

Dẫu sau này em có phải người dưng
Bỏ anh đi như cau bỏ trầu thuở trước
Anh không khóc bởi không còn ký ức
Để gượng cười nghe lại tháng mười hai

PNY






Wednesday, December 9, 2015

tưởng niệm Mai Thảo

Thư viết từ đường Heatherglen
pham ngũ yên
 
1.
Dưới những trụ đèn đêm khi qua cầu xa lộ, những ngọn điện cháy từ buổi chiều hôm trước, như những niềm vui và nỗi nhớ cột chặt với tôi và nàng, cùng lúc mùa thu trở về.

Ðàng sau những bước chân mưa là một tình yêu cuồng nhiệt. Mưa mờ mịt một góc trời. Lá chưa rụng xuống sân nhà của tôi, vì lá rơi nhầm địa chĩ. Lá đang bay về một hướng đời mênh mông. Người đàn bà cũng vậy.

Trời đã chớm thu rồi, nên buổi sáng nàng phải choàng thêm một chiếc áo len đi làm. Tôi cũng vậy. Làm sao để nhắc cho nàng biết rằng năm tháng cũng biết yêu khi mùa thu trở mình trên lá. Và năm tháng cũng son trẻ như tình đầu.

Có một màu hoa nhuộm trong lòng và cháy mãi sau lưng. Nhưng đừng hỏi vì sao tôi lại yêu nàng say đắm?

2.

Tháng giêng này tôi muốn ghi xuống kỷ niệm một vì sao đã tắt. Trên bầu trời văn học lưu vong vì sao có tên là Mai Thảo đã không còn và mùa xuân này đánh dấu mười tám năm ngày ông mất.

Mai Thảo tên thật là Nguyễn Ðăng Quý. Ông là cháu gọi giáo sư Nguyễn Ðăng Thục là cậu.

Tác giả “Tháng Giêng Cỏ Non” đã coi việc viết văn là một nhu cầu cần thiết không thể tách rời trong cuộc sống. Như ánh sáng và khí trời cho buồng phổi. Như bông hoa ngoài đồng cần thiết cho trái tim. Mãi đến khi nằm xuống, ông vẫn luôn quan niệm dùng văn chương để làm đẹp cho đời.

Cái nét chính trong ngòi viết của ông là sự tài hoa. Và sự cô đơn cũng là nét chính trong đời sống của ông. Ông khao khát rất nhiều, nhưng hình như vẫn không có gì nhiều trong tầm tay, ngoài muôn vàn kính trọng mà độc giả dành cho ông. Người ta sẽ không tìm thấy một tình yêu hay một nhan sắc cuối đời, nơi căn phòng đường Westminster. Khu vườn cũ vừa mọc thêm những bông hồng rạng sáng, trong khi cơn mưa làm khát mòn trong ông.

 

Năm 1993 tôi về California, gặp lại Mai Thảo để nhờ ông đề giúp lời tựa cho tác phẩm “Hoa Bluebonnets Cho Hai Người”. Ông già nua. Thoạt nhìn qua, tôi thấy phong thái của ông bớt đường bệ như ngày nào ông ngồi làm việc trên lầu tòa soạn báo Văn đường Phạm Ngũ Lão. Sau khi vượt biên bằng đường biển và định cư tại Hoa Kỳ, Mai Thảo về Washington State (Seatle) sống với vợ chồng nhà văn Thanh Nam- Túy Hồng và cùng làm tờ Ðất Mới. Khi Thanh Nam chết, ông về Cali tục bản lại tạp chí Văn. Mọi thứ ông đều tự lo liệu một mình như ngày xưa. Những việc làm hào hoa mang tính chất Mai Thảo. Từ chuyện chọn bài vở, viết mục Sổ Tay mỗi kỳ, đến chuyện gởi báo đi in, chuyện viết thư trả lời, gởi báo biếu dài hạn cho thân hữu cộng tác. Căn phòng nhỏ vừa dùng làm chỗ ở, vừa làm báo quán nằm trong chung cư phía sau lưng tiệm ăn Song Long, mỗi ngày ông đi về nghe những màu đời rụng xuống. Một chiếc ghế và chiếc bàn viết nhỏ gần như khiêm tốn. Trên đó là bức ảnh của Kiều Chinh đang cười. Khi có khách, ông mời họ ngồi trên chiếc ghế duy nhứt, còn ông ngồi trên giường. Một tủ lạnh nhỏ chứa đầy rượu kề cận dãy sách báo tài liệu văn học và những gì liên quan đến tạp chí Văn. Chúng được xếp ngay ngắn và cao lên gần đụng trần nhà. Chúng tôi nói chuyện. Vẫn những chuyện mưa bão, chuyện văn chương trong nước và ngoài nước. Chuyện những người viết văn và làm thơ đương thời. Ông rót rượu mời tôi, nhưng tôi từ chối. Ông uống một mình. Khề khà, chậm rãi. Buổi chiều xuống ngoài thềm chung cư. Tiếng những bước chân khẻ khàng lên xuống cầu thang và tiếng nói chuyện dưới hành lang vọng lên. Mọi thứ đều mang một vẽ bình thản và mang một màu sắc đơn điệu.

Cây hồng đào đang vươn cành nhánh lên tận chỗ chúng tôi ngồi. Màu hoa thắm thiết và thủy chung. Chỉ có con người là tàn phai theo dâu bể. Tôi nhìn gương mặt ông. Già nua hơn tôi hình dung. Lâu lâu tôi nghe ông văng tục cuộc đời. Ông gọi phone tìm Du Tử Lê và Khánh Trường, kêu họ đi uống rượu với ông và tôi. Cả Du Tử Lê cùng Khánh Trường không đến được. Chỉ có Phan Tấn Hải đến. Và chúng tôi ra đường đi uống rượu lúc đêm tối. Giống như đêm của Sài Gòn xuống đường không sợ giờ giới nghiêm. Dọc đường, Mai Thảo kêu Phan Tấn Hải dừng lại trước một tiệm rượu do người Việt Nam làm chủ, bảo chúng tôi ngồi trong xe chờ. Ông bước vào và trở ra với chai rượu cầm tay. Tôi không nhớ tên quán chúng tôi ghé vào vì Phan Tấn Hải lái vòng vo, trong khi tôi mới về thăm California lần đầu. Chỉ biết quán có treo mấy bức tranh của Khánh Trường trên tường. Mai Thảo nói đó là tranh do Khánh Trường vẽ để trừ nợ cho chủ quán. Màu sắc nóng hổi, dữ dội, không thích hợp với không khí của một tiệm ăn. Mai Thảo nói: “Tôi muốn giới thiệu cậu với Khánh Trường, để mai này hắn vẻ cho cậu cái bìa”.

Mai Thảo không ăn nhiều. Hình như ông chỉ gắp một lần lúc đầu bửa ăn. Thời gian còn lại chỉ uống. Phan Tấn Hải và tôi chịu thua, vừa ăn vừa nhìn ông rót ly nầy đến ly khác.

Khi đêm đã khuya chúng tôi rời quán. Tôi định trả tiền nhưng ông không cho. Ông nói với Phan Tấn Hải: “Cái thằng này nhà quê quá. Sao nó lại dành trả tiền?” Ngoài sân tiệm ăn, tôi thấy ông đứng yên chưa chịu lên xe. Dáng đứng chênh vênh và thân hình gầy gò. Chiếc áo len màu xanh dương đậm sát nách có hai túi. Ông thọc hai tay vào đó và trầm ngâm. Chiếc bóng ngã sóng sượt trên bờ thềm nhể nhại những vũng tối, như vũng lầy của cuộc đời. Người đàn ông đã từng thao túng chữ nghĩa một thời đang thấm mệt rồi sao? Người đàn ông đã gầy dựng tiếng tăm từ sau một Ðêm Giả Từ Hà Nội, từ một Tháng Giêng Cỏ Non đang đi qua những bóng xế, chân mõi mòn dẫm lên những nhọn hoắc chông đời?

Dù sao, tôi không nghĩ đó là lần gặp ông sau cùng.

Khi Mai Thảo chết tôi hay tin. Một hai lần xe cứu thương đưa ông vào bệnh viện rồi đưa về. Những trang Sổ Tay cuối cùng chập chờn những chuyện tử sinh, đi ở. Tôi đọc từ đó, không thấy sự sợ hải và bất an. Mà thấy ông vẫn bình thản coi sự sống chết như một chuyện đùa. Những trang văn lai láng những giọt rượu từ một bàn viết cô độc, nhìn xuống khu Bolsa. Gió theo đêm về gõ cửa căn phòng bộn bề sách vở và người đàn ông sống trọn đời cho văn học đã thao thức, nhỏ máu từ trái tim mình đậu xuống chữ nghĩa. Tâm hồn ông luôn trang trọng với những điều cho đi không màng lấy lại giữa cuộc đời, giống như những nét chữ trang trọng ghi xuống ngoài phong bì cho những bạn văn. Không dời đổi. Những người đàn bà đẹp đi qua đời ông, sừng sững có mặt trong suốt mấy mươi tác phẩm để lại. Những người đàn bà đẹp và từng nổi tiếng một thời, trong đó hình như có Vũ Nữ Cẩm Nhung (?) Trong đó có những người đàn bà đang lẫy lừng những vinh quang. Những số báo Văn cuối thất thường và rời rạc. Ông sống một mình nhưng lúc chết có nhiều người tiễn đưa. Ðám tang của ông rất đông người từ phương xa về tham dự. Ông được chôn ở nghĩa trang quen thuộc mà dân chúng Bolsa thường gọi tên là Peek Family Funeral Home, tọa lạc tại số 7801 đường Bolsa Ave, Westminste. Có hoa tươi đặt trên mộ bia mỗi tuần. Những đóa hoa thân tình của gia đình và luôn cả những đóa hoa trang trọng của người không quen biết. Người ta đọc thấy trên mộ bia của ông, hướng lên trời, có khắc 4 câu thơ trích từ tập thơ do chính ông làm khi còn sống:

 

“Thế giới có triệu điều không hiểu
Càng hiểu không ra lúc cuối đời
Chẳng sao khi đã nằm trong đất
Đọc ở sao trời sẽ hiểu thôi.”

3.

                Mai Thảo sinh ngày 6 tháng 8 năm 1927, tại Nam Ðịnh, Việt Nam. Mất ngày 10 tháng 1 năm 1998, tại Orange County, Hoa Kỳ. Cả hai lần di cư quan trọng xãy ra trong một cuộc đời. Một lần năm 1954, từ Hà Nội vào Sàigon. Và lần thứ hai từ Sàigòn đến Mỹ. Ông đặt chân đến California năm 1978, và sống ung dung một đời nghệ sĩ- 10 năm- cho đến khi nằm xuống.

Từ năm 1956 đến 1975 ông chủ trương tờ Sáng Tạo, một trong những tờ báo văn học giá trị của Việt Nam Cộng Hòa, mở đầu cho phong cách sáng tác mới. Những người viết chung với ông trong Sáng Tạo gồm có: Quách Thoại, Thanh Tâm Tuyền, Vũ Khắc Khoan, Sao Trên Rừng, Viên Linh, Tô Thùy Yên, Trần Lê Nguyễn, Nguyễn Huy Oanh, Nguyễn Văn Trung, Thạch Chương...

Sau khi Sáng Tạo bị hết vốn và tự đình bản, năm 1973 ông trông coi tờ Văn, trước đó do Trần Phong Giao điều hành. Sang Mỹ, ông tiếp tục tái bản tờ Văn ngay khi vừa chân ướt chân ráo đặt chân đến thành phố tị nạn của người Việt.

Mai Thảo có trên 30 tác phẫm, vừa tùy bút, truyện ngắn, truyện dài. Tác phẫm đầu tiên là một tùy bút- “Ðêm Giã Từ Hà Nội”- và tác phẫm cuối cùng là một tập thơ- “Ta Thấy Hình Ta Những Miếu Ðền”. Những tác phẩm khác, phải kể đến, là: Tháng Giêng Cỏ Non, Bản Chúc Thư Trên Ngọn Ðỉnh Trời, Mái Tóc Dĩ Vảng, Khi Mùa Mưa Tới, Bầy Thỏ Ngày Sinh Nhật, Viên Ðạn Ðồng Chữ Nổi, Ðêm Lạc Ðường, Cùng Ði Một Ðường, Lối Ði Dưới Lá, Tới Một Tuổi Nào, Sống Chỉ Một Lần, Ðể Tưởng Nhớ Một Mùi Hương, Những Người Tình Tuổi Song Ngư, Ði Giữa Giờ Giới Nghiêm...

Trong một lần được phỏng vấn bởi một tạp chí ngoại quốc (tôi không nhớ tên tạp chí) tôi đọc thấy ông muốn trở thành một tiểu thuyết gia- muốn độc giả gọi ông là Tiễu thuyết gia- thay vì là một nhà văn.

Những năm cuối đời, tác phẫm cuối cùng (Ta Thấy Hình Ta Những Miếu Ðền) gây cho người đọc những tranh cải cùng những ngộ nhận. Một số người nói ông cuồng ngạo. Nhưng trên hết, Ông vẫn là Ông và những dòng văn trên từng trang giấy được nắn nót viết tay vẫn lóng lánh vàng ròng. Ông trang trọng và nâng niu chữ nghĩa như nâng niu một người tình. Suốt đời ông vẫn là một người cô đơn, độc hành đi qua những tinh cầu để tìm một mảnh đất tình yêu cũng cô đơn không kém...

“Ta thấy hình ta những miếu đền

Tượng thờ nghìn bệ những công viên

Sao không, khói với hương sùng kính

Ðều ngát thơm từ huyệt lãng quên

Ta thấy muôn sao đứng kín trời

Chờ ta Bắc đẩu trở về ngôi

Sao không, một điễm lân tinh vẫn

Cháy được lên từ đáy thẵm khơi

Ta thấy đường ta Chúa hiện hình

Vườn ta Phật ngủ, ngõ Thần linh

Sao không, tâm thức riêng bờ cõi

Ðịa ngục, ngươi là, kẻ khác ơi! ...”

Và:

 

“Ta thấy rèm nhung khép lại rồi

Hạ màn, Thế kỷ hết trò chơi

Sao không, quay gót tên hề đã

Chán một trò điên diễn với người

Ta thấy ta treo cổ dưới cành

Rất hiền giấc ngủ giữa rừng xanh

Sao không, sao chẳng không là vậy

Khi chẳng còn chi ở khúc quanh...”

 

4.

Nhưng tháng này sẽ không nằm yên và tương đối bị khuấy động bởi sự nằm xuống của một nhà văn khác. Đó là nhà văn nữ Ái Khanh.

Cơn bão IKE đã thôi không còn quấy nhiểu vùng Texas của chúng tôi. Nhưng hệ lụy của nó còn lâu lắm mới dừng lại. Tôi đi qua những con đường chớm thu vùng South West để về Austin. Dưới chân cầu bắt ngang dòng sông Colorado đã có thời những cụm hoa vàng nở rực làm say đắm khách đường dài. Những đời xe đi qua còn để lại dấu vết như tình yêu để lại trên quá khứ nhiệm mầu. Khi bạn tôi là Võ Như Lăng, từ Florida về Dallas thăm chúng tôi, trong một lần gặp riêng anh nói với tôi về căn bệnh của Ái Khanh. Và khuyên tôi nên e mail để thăm hỏi sức khỏe chị. Tôi hứa sẽ tìm cho được e mail để viết thư, nhưng chưa kịp viết thì chị đã buông chữ nghĩa để ra đi (nói theo cách nói của nhà văn Vũ Châu Sa).

Người phụ nữ tác giả của Hình Như Là Tình Yêu đã nằm xuống theo lời kêu gọi của Thần Chết. Tôi viết về chị, trên chiếc bàn quen thuộc nơi quán cà phê quen thuộc có tên Starbuck’s, thay cho lời cáo lỗi muộn màng. Buổi sáng mùa đông no đầy những cơn gió làm lạnh chỗ ai ngồi. Những phấn hoa ngoài kia bay mênh mang trên bờ cỏ mộng mị. Và vạt áo không đủ ấm trên vai người đàn bà đối diện. Mọi điều, có vẽ như không muốn bận lòng đến sự tan tác chia phôi. Mọi điều có vẽ như không cần thiết cho cuộc tử sinh, còn mất. Nhưng không phải vì vậy mà chúng ta không cần nói thêm về một chiếc lá vàng vừa rười rượi một vầng trăng?

Những rừng xưa phong kín khi sự im lặng đáng sợ mỗi ngày hiện ra. Có cơn bão nào vừa đi qua vùng Lake Ivanhoe, Florida. Có một nhà văn tuyệt vọng vì chữ nghĩa giờ chót không nói lên thành lời- vì những trang bản thảo mượt mà đang bị vết dao đời cứa nát. Có một người đàn bà úp mặt vào tay giấu nỗi đau khi những vệt son đã không còn gắn bó trên môi và màu phấn cũng thôi hồng hào trên má. Người đàn bà mang một bút danh nũng nịu, nghe giống như lời kêu gọi của một đấng quân vương gọi cho người sũng ái.

Suốt đời Ái Khanh viết về những chuyện tình yêu. Vậy còn những tình yêu đã từng rung qua tuổi thơ của chị thì sao? Những tiếng chim hót rụng vào tim và những bình minh chưa kịp tới ngoài kia? Hình như đó mới giống như Tình Yêu chứ chưa phải là Tình Yêu?

Những trang văn chị viết ngày viết đêm còn nguyên vẹn nỗi khao khát. Đời sống chưa kịp rót hết mật ngọt vào tim đã bị vết nứt làm khô nhựa. Năm tháng dù dài và dù khó hiểu, nhưng cuối cùng thì chị cũng đã đi đến đích. Chị vượt lên trước chúng tôi, với nụ cười bao dung. Như một khách nhàn du tìm thấy một khung cửa nhìn ra hoa cỏ mênh mông bên ngoài...

Những tín hiệu của một mùa đông trên các đài dự báo thời tiết cho biết mùa đông năm nay sẽ lạnh hơn mọi năm. Nghe nói có vài tảng băng có chu vi rộng bằng thành phố Manhattan, Nữu Ước, đang tách rời vùng cực bắc của địa cầu, để trôi về đâu không biết. Những thời tiết mưa nắng thất thường giống như tính tình thất thường của những người đàn bà đẹp. Không ai biết để đối phó cũng như không thể hóa giải. Đối với những điều đó, con người chỉ có thể chờ đợi và chịu đựng. Mùa đông này, tại Florida, sẽ có một căn phòng quạnh hiu tiếng cười. Một người đàn ông đi ra đi vào một mình, cùng những đứa con nhẹ nhàng đi ngang qua di ảnh của mẹ chúng. Chúng soi bóng mình trong gương vào mỗi buổi sáng và cảm thấy thiếu một hình bóng. Và cảm thấy hụt hẫng. Nghe vô cùng mênh mông...

 

Khi trận gió đêm thổi qua tiền phòng của một nhà hàng sang trọng tại Orlando, Florida- mà lâu quá tôi không nhớ tên- cách đây nhiều năm- tôi đã hơi la đà chút đỉnh. Ngày đó tôi về tham dự buổi Ra mắt tập thơ của Yên Sơn. Những khách phương xa có vợ chồng nhà văn Thu Nga từ Dallas. Có tôi và Yên Sơn. Về phía chủ nhà có vợ chồng nhà thơ Bùi Trần Tuấn. Có Nhà văn Đào Quang Vinh. Có Võ Như Lăng, dân Huế chính cống và cựu học sinh Trung Học Vũng Tàu. Có vợ chồng Châu Đình An của “Đêm Chôn Dầu Vượt Biển”.

Anh chị Đỗ Xuân Hùng- Ái Khanh ngồi tận phía trong. Tôi vẫn nhận ra vẽ mừng rỡ trong mắt chị khi tôi đến bắt tay. Chị khiêm tốn nhưng duyên dáng bên đấng phu quân hiền lành...

Bây giờ viết lại điều này, tôi muốn gõ cửa ngày xưa. Thời mà những đóa hoa rụng trắng già nua trên sân thềm làm đêm trở mình thức giấc. Những cuộc gặp gỡ tình cờ nhưng hối hả niềm vui. Có những nụ cười ngắn ngủi trong một giây phút nào đó, trong một không gian nào đó, nhưng sẽ cháy mãi sau lưng. Như một màu hoa thủy chung cháy mãi trên đường chiều mịt mùng.

5.

                Những nắm đất sẽ được ném xuống cùng với những đóa hoa, Chủ Nhật ngày 19 tháng 10 năm 2008. Nơi nghĩa trang Baldwin Fairchild vùng Lake Ivanhoe. Nếu chết, có nghĩa là chuyển đổi từ một sân ga này sang một sân ga khác, thì nhà văn Ái Khanh đang vừa bước xuống khung tàu này để chuẩn bị trèo lên một khung tàu mới. Mỗi sáng sớm chị vẫn nghe lại tiếng cười quen thuộc và những thân thiết bốn bề. Nếu nơi chốn của chị đang trẻ trung và đang ràn rụa hạnh phúc- nên nơi chốn đó sẽ không phải là chấm dứt mà chỉ là mới bắt đầu.

Và dù năm tháng có vần xoay và dù cuộc đời luôn là những cơn giông chưa hề đứng lại, thì dưới lòng đất khô kia vẫn nóng hổi trái tim. Vài chiếc lá vàng chợt run rẩy trên mui xe của ai đang chờ lăn bánh. Tiếng máy nổ thầm thì như một lời cầu xin gởi vào Thượng Đế...

PNY

Wednesday, December 2, 2015

kiếp sau em là hoa

thơ
phạm ngũ yên

 










Nếu mai này hóa thân
Xin làm hoa suốt kiếp
Nở trong vườn bồ đề
Ngâm lời sương  diễm tuyệt

Dưới màu trăng vừa khuyết
Cuộc tình như giấc mơ
Anh là lá vàng khô
Gom chất đầy quá khứ

Những bàn chân lữ thứ
Chạm đến ngày tịnh yên
Cơn gió nào lãng quên
Thổi qua lòng rạọ rực?

Anh làm tên khất thực
Đứng bên đường van xin
Em hờ hững trang kinh
Bay giữa chiều hớn hở

Dấu mình trong nỗi nhớ
Là kiêu bạc niềm đau
Quay lưng lại đời nhau
Sao vẫn còn thổn thức?

Đêm nay trong lồng ngực
Trái tim đang cựa mình
Anh đứng lại hồi sinh
Trước sân chùa bỡ ngỡ

Cây bàng nơi cuối phố
Vừa thở nắng ban mai
Anh nghe lá thở dài
Miếng hôn đầu ngượng ngịu

Đâu rồi thời niên thiếu
Về trước biển bao la
Em tự cõi ta bà
Khuất đời anh tấp nập

Giữa con đường  xa tắp
Em đứng lại mù sương
Trong lòng một vết thương
Vẫn nghe còn mưng mủ

Em ơi tình rất cũ
Mà cũng mới trong anh
Hãy để giấc mơ lành
Lấp đầy đêm trách móc

Gởi về em sợi tóc
Chưa bạc đã già nua
Những vui thiếu buồn thừa
Trói đời nhau oan nghiệt

Khi nào em hóa kiếp
Sân chùa một bóng hoa
(Anh sẽ giọt mưa già…
Mát đời em quạnh quẽ)

Một tình yêu buồn tẻ
Không thể là của nhau
Em qua hết chặng đầu
Anh vẫn còn đứng lại…

Những điều không có mãi
Trở thành nỗi khát khao
Những hồi tưởng về nhau
Luôn trở mình thức dậy…
P.N.Y